D
es dispositions qui empêchent ou dissuadent un ressortissant d'un Etat membre de quitter son Etat d'origine pour exercer son droit à la libre circ
ulation constituent donc des entraves à cette liber
té, même si elles s'appliquent indépendamment de la nationalité des travailleurs concernés (CJCE, 17 janvier 2008, C-152/05, Commission c. République fédérale d'Allemagne, points 18-22; CJUE, 20 janvier 2011, précité, point 43) et même
...[+++]si elles sont d'importance mineure (CJCE, 13 décembre 1989, C-49/89, Corsica Ferries France, point 8, et 15 février 2000, C-169/98, Commission c. France, point 46).
Bepalingen die een onderdaan van een lidstaat beletten of ervan weerhouden zijn staat van herkomst te verlaten om zijn recht van vrij verkeer uit te oefenen, leveren derhalve belemmeringen van deze vrijheid op, zelfs wanneer zij onafhankelijk van de nationaliteit van de betrokken werknemers van toepassing zijn (HvJ, 17 januari 2008, C-152/05, Commissie t. Bondsrepubliek Duitsland, punten 18-22; HvJ, 20 januari 2011, reeds aangehaald, punt 43), en hoe gering zij ook zijn (HvJ, 13 december 1989, C-49/89, Corsica Ferries France, punt 8, en HvJ, 15 februari 2000, C-169/98, Commissie t. Frankrijk, punt 46).