Uit het verslag dat het SOMA heeft opgesteld voor rekening van de federale regering en op vraag van de Belgische Senaat, is gebleken dat een deel van die misdaden is gepleegd met de actieve of passieve medewerking van de Belgische Staat. Toch mag men ook niet vergeten dat mensen, al dan niet anoniem, hebben getracht leden van deze gemeenschap te redden.
Si une partie de ces crimes ont été perpétrés avec la participation active ou passive de l'État belge, comme l'a révélé le rapport rédigé par le CEGES pour le compte du gouvernement fédéral et à la demande du Sénat belge, il ne faut pas oublier ceux qui, anonymes ou non, ont agi pour sauver des membres de cette communauté.