La leçon à tirer pour ceux d’entre nous qui, contrairement aux Suisses, n’ont pas eu la chance de rester en dehors de l’UE est la suivante: la politique d’immigration fonctionne en Suisse, car elle est décidée en fonction des besoins locaux et nationaux, et parce que les communautés locales, et non pas la bureaucratie anonyme centralisée, sont responsables de l’intégration des immigrés sur la base de ces besoins.
Wij die, in tegenstelling tot de Zwitsers, niet het geluk hebben gehad buiten de EU te blijven, kunnen daaruit het volgende leren: het immigratiebeleid werkt in Zwitserland omdat het wordt gemaakt overeenkomstig plaatselijke en nationale behoeften en omdat plaatselijke gemeenschappen, in tegenstelling tot anonieme, gecentraliseerde bureaucratie, voor de integratie van migranten op basis van die behoeften verantwoordelijk zijn.