In de meeste lidstaten zijn bij wet nauwkeurig de omstandigheden vastgelegd waarin een onderdaan van een derde land geacht kan worden illegaal op het grondgebied te verblijven. De vijf belangrijkste omstandigheden zijn: vervallen visum, vervallen verblijfsvergunning, intrekking van de verblijfsvergunning, intrekking van de vluchtelingenstatus en illegale binnenkomst.
In den meisten Mitgliedstaaten enthalten die nationalen Rechtsvorschriften eine ausführliche Beschreibung der Umstände, unter denen ein Drittstaatsangehöriger als illegal aufhältig angesehen werden kann. Diese Umstände umfassen: abgelaufenes Visum, abgelaufener Aufenthaltstitel, Aufhebung des Aufenthaltstitels, Aberkennung der Flüchtlingseigenschaft, irreguläre Einreise.