Deze en andere vragen lokken twee tegengestelde reacties uit: een deel van onze samenleving sluit zich op in zichzelf, op zoek naar bedrieglijke zekerheid en loopt oude, soms primitieve slogans achterna, die een voedingsbodem vormen voor xenofobie en intolerantie. De overgrote meerderheid van de Europeanen kijkt voor positieve antwoorden naar ons, met de vraag: wat doet Europa?
Fragen wie diese führen zu zwei gegensätzlichen Reaktionen: ein Teil unserer Gesellschaft schottet sich nach außen ab und sucht in uralten, oft völkisch geprägten Schlagwörtern, die Fremdenhass und Intoleranz nähren, eine illusorische Sicherheit; die weitaus meisten Europäer aber blicken in Erwartung neuer, positiver Antworten auf uns und fragen: Was tut die EU?
