De empirische demarche, vaak omschreven als navigatie op zicht, de geleidelijke demarche - die bekritiseerd wordt wegens te zeldzame en te late stapjes - en de intergouvernementele aanpak, die als niet-orthodox beschouwd wordt door de aanhangers van de communautaire methode, heeft wel een grond van waarheid, maar mag niet verhelen dat het verdrag noodzakelijk is.
La démarche empirique, souvent qualifiée de navigation à vue, le gradualisme de la démarche - critiqué en raison de petits pas trop rares et trop tardifs - et l'approche intergouvernementale, jugée hérétique aux yeux des tenants de la méthode communautaire, tout cela comporte bien entendu une part de vérité mais ne doit pas dissimuler l'essentiel : ce traité est tout simplement incontournable.