Depuis le Siècle des lumières, la procédure pénale garantit en effet les valeurs de légalité et de justice telles que la protection de la liberté personnelle du citoyen, la présomption d'innocence, la protection contre toute ingérence inutile des autorités dans la vie du citoyen.
De toenemende roep om veiligheid en bescherming brengt onvermijdelijk andere, niet minder verantwoorde claims met zich mee. De strafrechtspleging staat immers sedert de Verlichting garant voor waarden van legaliteit en gerechtigheid zoals de bescherming van de persoonlijke vrijheid van de burger, het vermoeden van onschuld, de vrijwaring van onnodige inmenging in diens leven door de overheid.