Een van de meest opvallende oorzaken die een aantal landen ertoe heeft gebracht de 3 procent norm te overschrijden, is het feit dat deze landen toen hun economische cyclus een opgaande lijn vertoonde, geen procyclische beleidsvormen hebben toegepast en hun openbare financiën onvoldoende hebben geconsolideerd. Het Verdrag bevat hiertoe instrumenten die beter moeten worden gebruikt, zoals de preventieve waarschuwingen, de early warnings , die overigens verder worden bekrachtigd in de Grondwet, welke de Commissie rechtstreeks belast met het uitvaardigen van deze waarschuwingen.
Dass bestimmte Länder gegen das Defizitkriterium von 3 % verstoßen haben, liegt natürlich zum Teil daran, dass sie in günstigen Phasen des Konjunkturzyklus keine prozyklischen Maßnahmen ergriffen und ihre öffentlichen Finanzen nicht hinreichend konsolidierten. Überdies sieht der Vertrag Instrumente wie Frühwarnsysteme vor, die in der Verfassung noch weiter ausgebaut und direkt der Kommission zugeordnet werden, von denen effektiver Gebrauch gemacht werden muss.