Ik lees het als een soort van niet-religieus gebed, een herdenking van miljoenen slachtoffers, waarmee we tegelijk ook vele andere onschuldige slachtoffers herdenken, wiens dood – ik zeg het nogmaals – niet zinloos mag zijn.
Ich habe dieses Buch gelesen, als wäre es eine Art säkulares Gebet, ein Andenken für Millionen Opfer, das stellvertretend für so viele andere unschuldige Opfer steht, deren Opfer – ich sage es noch einmal – für Europa nicht vergeblich gewesen sein darf.
