Eén ding mogen we echter niet uit het oog verliezen: het gaat primair weliswaar om de instemming van alle staatshoofden en regeringsleiders, maar niet alleen maar daarom. Laten we niet vergeten dat het Constitutioneel Verdrag niet is mislukt vanwege hun verzet, maar vanwege de bezwaren van de burgers die nee hebben gezegd. Ik waag het te betwijfelen of we hun instemming kunnen verkrijgen door het Verdrag uit de gevaarlijke referendumzone te halen, zonder te onderzoeken wat de redenen voor die afwijzing waren.
Cela étant dit, il convient de garder à l’esprit que le consentement de l’ensemble des chefs d’État ou de gouvernement n’est requis que dans un premier temps et n’a pas un caractère exclusif. Ce ne sont donc pas eux qui ont fait échouer le traité constitutionnel, mais les citoyens qui ont dit non. Je doute dès lors que nous obtenions leur approbation en évitant de soumettre le Traité à un référendum périlleux sans examiner les motifs de leur rejet.
