Krachtens het Verdrag van Amsterdam is er in het EU-Verdrag een nieuw artikel 7 opgenomen uit hoofde waarvan de Commissie een cruciale taak krijgt toebedeeld bij de verdediging van de grondrechten en fundamentele vrijheden in de Europese Unie. Zij beschikt immers over het initiatiefrecht om aan de Raad voor te stellen een ernstige en voortdurende schending door een lidstaat te constateren van de in artikel 6, lid 1 genoemde beginselen oftewel "de beginselen van vrijheid, democratie, eerbiediging van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, en van de rechtsstaat, welke beginselen de lidstaten gemeen hebben".
Le traité d'Amsterdam a inséré dans le traité sur l'Union européenne un nouvel article 7 qui confie à la Commission une mission capitale dans la défense des droits et des libertés fondamentales au sein de l'Union européenne : le pouvoir d'initiative en proposant au Conseil de constater l'existence d'une violation grave et persistante par un État membre des principes énoncés à l'article 6, paragraphe 1, à savoir "les principes de la liberté, de la démocratie, du respect des droits de l'homme et des libertés fondamentales, ainsi que de l'État de droit, principes qui sont communs aux États membres".